Daar zit je dan, met je verkrampte heupbuigers

Vandaag een gastblog van schrijver Barry Hogenes, tevens cliënt van Egoscue!

Daar zit je dan. Thuis op je stoel, klaar voor een setje Sitting Isolated Hip Flexor Lifts. De Sitting wat!? Juist ja, je leest het goed: de Sitting Isolated Hip Flexor Lifts. Een oefening vanuit de Egoscue Methode waarbij je de primaire heupbuigers gebruikt om je been in de richting van je borstkas omhoog te tillen, waardoor je de hoek van je heupen – bij aanvang van de oefening 90 graden – verkleint. Maar waarom zou je die heupbuigers, ook wel heupflexoren genoemd, in vredesnaam willen trainen? Je wandelt tenslotte iedere morgen zo’n twaalf minuten naar je werk en er gaat geen avond voorbij zonder dat je nog even een blokje om gaat of een rondje door het park maakt. Met de nodige porties traplopen en het moeizame veters strikken erbij buig je die heupen op een dag toch meer dan genoeg!? Dat zou je verwachten misschien… Maar is dat wel zo?

Tijdens het bewegen met de benenwagen worden tal van spieren aan het werk gezet, de heupflexoren in het bijzonder. Fantastisch! Want houdt het in beweging zijn je niet jong en zorgt het er niet voor dat je kilo’s afvalt en zo? Nou, niet helemaal… Laten we zeggen dat het wat complexer is dan dat. De vraag is namelijk of je wel de ‘juiste’ spieren gebruikt…

Er zijn in het lichaam vijf spieren die ervoor kunnen zorgen dat het heupgewricht zich buigt, het bekken zich voorwaarts kantelt en de onderrug zich strekt wanneer de bezitter van het lichaam één of meerdere van deze bewegingen verlangt. Dit zijn de iliacus, psoas, TFL, rectus femoris en sartorius, waarvan de eerste twee spieren – tezamen iliopsoas genoemd – de primaire heupflexoren zijn. Telkens je wandelt, fietst, danst, touwtje springt of anderszins je heupen gebruikt, zouden deze primaire heupbuigers de meeste arbeid moeten verrichten. Soms gebeurt dat echter niet – bij mensen met een zittend beroep is de kans op een chronisch in slaap gekukelde iliopsoas bijvoorbeeld sterk aanwezig – en gelukkig laat je lichaam je dan niet zomaar in de steek; hoewel er veel van ze gevraagd wordt, zetten de TFL, rectus femoris en sartorius zich negen van de tien keer gezamenlijk in om niet alleen hun eigen deel van het werk maar óók dat van de iliopsoas te kunnen leveren. Allicht een nobele daad van deze drie superhelden, doch raken zij op termijn overbelast, raakt jouw lijf overal en nergens gespannen en beland jijzelf misschien zelfs onverhoopt thuis vanwege een vervelende diagnose van de bedrijfsarts: juist ‘m, overspannen! Geen goede zaak dus.

En dan krijg je tijdens de langdurige vakantie van je iliopsoas van je houdingstherapeut de opdracht mee om dagelijks minimaal een paar setjes Sitting Isolated Hip Flexor Lifts te doen, vanuit de stoel waar je billen doorheen de jaren maar al te bekend mee zijn geraakt. Hartstikke goed, denk je, zeker omdat je weet dat je lijf en vooral die heupen wel wat beweging kunnen gebruiken! Enthousiast ga je aan de slag en na een paar keer dat ene been te hebben opgetild, denk je de smaak te pakken te hebben. Totdat ineens de verkrampingen erin schieten… Potverdikkie, wat is dat nou!? Dat kan geen goed teken zijn. Althans, dat maken jij en je brein jezelf wijs. Na een schamele twintig seconden stop je met de Sitting Isolated Hip Flexor Lifts, overtuigd van het idee dat verkramping gelijk staat aan overbelasting. Tja… Zouden die heupflexoren werkelijk zo sterk zijn dat ze geen krachttraining nodig hebben? Je hebt een kantoorbaan, rijdt regelmatig auto of zit in de trein en thuis kijk je vanaf de bank iedere avond tv… De woorden ‘heup’ en ‘buiger’ heb je uiteraard weleens ergens horen vallen maar dat ze samen in één woord gebruikt kunnen worden… Nogmaals, zouden die heupflexoren over zoveel power beschikken dat een beetje training overbodig is? Met een leven van relatief veel stilzitten is een positief antwoord op die vraag nogal onwaarschijnlijk. Misschien is er van overbelasting dus geen sprake. Doch verkrampt de boel en voelt het pijnlijk aan. Hoe kan dat?

Wel, er kunnen diverse redenen zijn waarom het lichaam tijdens het oefenen tegen lijkt te stribbelen – blijf lezen, het antwoord wordt minder clichématig dan dit! Kort samengevat schieten bepaalde heupflexoren in veel gevallen in de verkramping vanwege een verminderde functionaliteit van één of meerdere, andere heupflexoren. In een gezonde situatie gebeurt het buigen van het heupgewricht middels (een samenwerking tussen) de iliopsoas, TFL, rectus femoris en sartorius, zoals eerder in dit artikel is vrijgegeven. Telkens je beweegt en de hoek van (één van) je heupen kleiner dan 90 graden wordt, is het de iliopsoas – dé primaire heupbuiger – die het leeuwendeel van het werk levert. Maar stel nu dat jouw iliopsoas zijn koffers heeft gepakt en al een poos op Hawaï vertoeft. Al maanden is hij uitgebreid aan het zonnen, geniet hij dagelijks een Poké Bowl of drie en is hij bovenal inactief. Misschien goed om dat specifieke woord nog eens te herhalen en vet te maken: inactief! Dat verandert de hele kwestie van het heupbuigen; iedere keer dat jij de hoek van (één van) je heupen kleiner dan 90 graden maakt, is het niet de iliopsoas maar bijvoorbeeld de TFL die zich inspant en verkrampt! Een harde werker is hij beslist, die TFL van jou, want waar hij in het verleden weleens rust kon nemen, is hij sinds de eeuwigdurende vakantie van je iliopsoas altijd maar aan de arbeid…¹ Vermoeiend.

Daar zit je dan. Met je kont op de stoel, een paar herhalingen van de Egoscue-oefening Sitting Isolated Hip Flexor Lifts achter de rug. Het binnenste van je heup voelt verkrampt aan. Hoewel bekend, is en blijft het op z’n minst een onaangenaam gevoel. Maar je weet dit keer waardoor het komt; de onmetelijke wijsheid van je eigen lichaam, de vele tips van je houdingstherapeut én de toffe tekst van dit artikel sijpelen inmiddels door je hersensappen. De verkramping is een goed teken, een teken van een lichaam dat reageert op nieuwe beweging en hier nog een beetje aan moet wennen. Zie, op je lijf mag je best vertrouwen. Het is verstandig altijd te luisteren naar de signalen die het afgeeft. Maar soms zijn het ‘schijnsignalen’ die door het brein verkeerd geïnterpreteerd worden en zelfs angst kunnen inboezemen. Doet deze ‘ruis’ zich nu bij je voor en mocht je je daar wat onzeker over voelen, pak dan gerust deze informatie erbij en weet dat niet alles is wat het lijkt… Een heerlijke clichématige zin om dit artikel mee af te sluiten.

¹ Vaak zijn de bilspieren gluteus maximus, gluteus medius en gluteus minimus met de iliopsoas mee op reis waardoor het opvangteam van heupflexoren (TFL, rectus femoris, sartorius en soms de adductoren) nog meer gespannen en overspannen raakt.

PvE: benieuwd naar deze oefening? Stuur me een berichtje (gebruik het whatsapp chatvenster of mail naar patrick at houdingstherapie-hercules punt nl) en dan stuur ik je de oefening toe!