Stelt u zich de volgende situatie voor.U maakt met vrienden of familie een wandeling in de natuur. Er verschijnt een obstakel (boomstam, plas, afgrond). De anderen springen hier vlot overheen. U aarzelt en durft niet. Ik denk dat velen van ons (inclusief ikzelf) ooit in deze positie gezeten hebben. Wat betekent dit nu? Durven we niet? Een acuut geval van hoogtevrees? Slappe hap? Ik denk dat het met iets anders te maken kan hebben.
Intelligentie van het lichaam
Het lichaam is veel intelligenter dan de meesten denken. Het lichaam evalueert continu elke situatie waarin het zich bevindt. In het bovenstaande voorbeeld maakt het lichaam een inschatting of het de gewenste activiteit (over een hindernis springen) kan uitvoeren. Als het resultaat van deze inschatting negatief is, dan stopt het lichaam, net als een paard dat weigert over een hindernis te springen. Deze ‘berekeningen’ worden in een zeer korte tijd uitgevoerd zonder dat we ons hiervan bewust zijn. Het lichaam heeft hiervoor sensoren maar ook een andere manier van beslissingen nemen.
Twee denksystemen
Volgens Daniel Kahneman (in zijn boek “Ons feilbare denken” – oorspronkelijke titel: “Thinking, fast and slow”) maken we gebruik van 2 verschillende denksystemen. Het eerste systeem is snel en intuïtief en maakt met beperkte informatie beslissingen op basis van onder andere heuristieken en patroonherkenning. Het tweede systeem is langzamer en neemt de rationele beslissingen. Ik geloof dat in situaties zoals bovenstaande er te weinig tijd is om na te denken of je iets kunt, maar dat dit door systeem 1 besloten wordt. Er wordt razendsnel een inschatting gemaakt van de activiteit (de trap nemen, over een hindernis springen) en er wordt ‘berekend’ of het lichaam daartoe in staat is.
Lift of trap?
Sinds ik houdingstherapeut ben kijk ik heel anders naar wat er om me heen gebeurt. Voorheen dacht ik dat mensen die de lift namen in plaats van de trap, gewoon lui waren. Nu weet ik dat veel mensen niet functioneel genoeg zijn om de trap te nemen. Hun lichaam vertelt ze “als je in je huidige toestand/functionaliteit de trap neemt dan kan dat tot problemen leiden. Neem maar liever de lift om problemen te voorkomen”. Ik geloof dat deze afweging plaatsvindt naast een ander primitief mechanisme dat energie wil besparen, en de trap nemen kost nu eenmaal meer energie dan de lift. Dat de trap nemen op termijn beter is omdat we daarmee onze functionaliteit beter bewaren, wordt op dat moment niet in de afweging meegenomen. Ik ken verhalen van ouderen die dankzij de trap in hun huis tot op hoge leeftijd zelfstandig zijn gebleven, ondanks dat ze deze trap vervloekten.
Iets vergelijkbaar geldt voor het maken van een lunchwandeling op kantoor in de pauze. Collega’s die niet meelopen, willen ze niet of kunnen ze niet? Geen zin of niet genoeg functionaliteit? Het is interessant om dit, naast het ‘energieverspillings’argument, te bekijken door een functionele bril.
Aanpassen aan de omgeving
De vraag is, moeten we ons aanpassen aan onze omgeving of moeten we onze omgeving aanpassen aan onszelf? Moeten we onze omgeving steeds makkelijker inrichten, met liften, roltrappen, et cetera, om maar zo min mogelijk beweging te krijgen? Als onze heupfunctie vermindert, moeten we dan een traplift in huis nemen? Of is onze heup te trainen zodat we weer makkelijker trappen kunnen lopen? Het antwoord kan per individu verschillen. Maar ik geloof dat we beter onszelf aan onze omgeving kunnen aanpassen. Kijk naar kinderen, hoe ze de obstakels juist speels gebruiken om overheen, omheen, onderdoor te gaan. Moeten we alle obstakels weghalen? U zult begrijpen wat ik bedoel.
Intelligentie als kracht
De bovengenoemde intelligentie van het lichaam kan ook als kracht worden gebruikt. Stel u kunt bepaalde activiteiten niet (meer) uitvoeren. Dit kan iets zijn dat voor de meeste mensen vanzelfsprekend is zoals pijnvrij wandelen. Het kan ook zijn weer pijnvrij hardlopen, of bijvoorbeeld beter presteren in de sport. Of iets als zonder pijn uw (klein)zoon of dochter optillen. De specifieke functionaliteit / het vermogen van het lichaam om deze handeling(en) uit te voeren is dan onvoldoende op dit moment.
Houdingstherapie
Vanaf de eerste sessie (intake) van een houdingstherapie-traject doen we oefeningen om deze functionaliteit te verbeteren/herstellen. Vaak is de onmiddellijke reactie van het lichaam op de oefeningen en posities zeer positief, het lichaam wil namelijk intuïtief terug naar een functionele houding en wil weer optimaal functioneren. In houdingstherapie werken we met veilige en natuurlijke houdingen (veelal 90 graden posities).
Bij houdingstherapie werken we altijd met de intelligentie van het lichaam, in tegenstelling tot een symptomatische aanpak die deze vaak tegenwerkt. We geloven dat u uw lichaam het beste kent en dat uw lichaam gaandeweg een traject aangeeft wat het nodig heeft. Het lichaam heeft een zeer groot zelfherstellend vermogen. Vaak zitten we het lichaam eerder in de weg dan dat we het helpen. Met houdingstherapie werken we samen (als gelijkwaardig partner) om de signalen van uw lichaam te interpreteren en het lichaam, met zo min mogelijk hulp, weer een zetje in de goede richting te geven. Wij zijn slechts een gids, u als de klant doet het werk.
Pete Egoscue
Een bekende quote van Pete Egoscue, de geestelijk vader van de houdingstherapie, is
You are smart. But your body is smarter.
Met andere woorden, je bent slim maar je lichaam is slimmer. Werk met de intelligentie van het lichaam in plaats van er tegenin.
Een andere quote:
The less we move, the less we are capable of moving.
Dus hoe minder we bewegen, hoe meer we de lift nemen en beweging vermijden, hoe minder we kunnen doen, en dan komen we in een negatieve spiraal terecht.
Meer weten?
Het boek van Daniel Kahneman is verkrijgbaar in de boekhandel of bijvoorbeeld via bol.com.
Interesse in houdingstherapie? Vul vrijblijvend het Contactformulier in. Graag beantwoord ik al uw vragen.
